Hazırlayan

Kürşat Coşgun

Mazhar Nazım Resmor, 1901 yılında İstanbul’da doğdu. Cumhuriyet dönemi İlk Millet Meclisi’nde Dahiliye Vekili ve Tokat Mebusu olarak görev yapan Nazım Bey’in oğludur. Orta öğrenimini Galatasaray Lisesi’nde bitirdi. Lisede okuduğu yıllarda sporla da uğraştı; Galatasaray atletizm takımında çeşitli dereceler kazandı, 1924 yılında Yaz Paris Olimpiyatları’na katıldı. Yüksek öğrenimini Sanayi-i Nefise mektebi (Devlet Güzel Sanatlar Akademisi) ve Paris Dekoratif Sanatlar Yüksek Okulu’nda yaparken çalışmalarını okul çevresinin dışına taşıyarak, Fransa’nın en büyük vitray ve mozaik atölyesi sayılan Momejan Fréres Stüdyoları dahilindeki vitray ve mozaik proje bürosunda çalışmaya başladı. Bir süre sonra da atölye şefi olan Resmor, uzun süre vitray ve mozaik teknikleri çalıştı. Bu sanatın bütün inceliklerini kavrayarak 1933 yılında yurda döndü. Tatbiki Güzel Sanatlar Yüksek Okulu’nda ve Kız Sanat Enstitüsü’nde uzun yıllar teknik dersler verdi, yüzlerce öğrenci yetiştirdi. Türkiye’ye ilk kez kurşunlu cam vitray tekniğini getirdi. Zamanının en gözde mekânlarından biri olan ve ülke edebiyatının usta isimlerinin uğrak yeri Markiz Pastanesi’nin cam vitraylarını yaptı.  İstanbul Intercontinental Oteli’nin giriş katında ana merdiven karşısındaki büyük pano, Atatürk’ün Yalova Köşkü’ndeki vitray ve dekorasyon, İstanbul’un en eski ve şık et lokantalarından Beyti’nin kubbe şeklindeki havuzlu salon süslemeleri sanatçının başlıca eserleridir.

Mazhar Nazım karikatüre henüz Sanayi-i Nefise Mektebi’nde okurken Semih Lütfi Erciyas yönetiminde yayımlanan Ayine dergisi için çizdiği karikatürlerle başladı (1921). Daha sonra Aydede (1922), Akbaba (1923), Zümrüdüanka (1923-1925) ve Kelebek (1923-1924) dergilerinde çizdi. Ayrıca 1940’larda yayınlanan Şaka mizah dergisinde de uzun yıllar boyunca karikatürleri yayınlandı. Birden çok çizgi ve biçem arayışları oldu; bu farklılık her defasında imzasına da yansıdı. Milli Mücadele döneminde Ayine’de Yunan hükümetine karşı sert karikatürler çizdi. Lozan Antlaşması üzerine çizdiği karikatürler büyük ilgi topladı. Sonrasında ise daha çok romantik fanteziler, kadın-erkek ilişkileri gibi gündelik yaşama ilişkin karikatürler yayımladı.

15 Ocak 1941 Tarihli Servetifunun (Uyanış) dergisinde dönemin Türk karikatürü ve karikatürcüleri üzerine yapılan değerlendirmede Mazhar Nazım ile ilgili olarak şu görüşlere yer verilmiştir: “Mazhar Nazım Resmor ise bambaşka bir alemdir, çizgileri bütün karikatüristlerimizden daha kudretli ve esprileride iyi… Bilhassa son eserleri ümitleri kuvvetlendiriyor. Ondan daha mükemmel eserler bekleyebiliriz. Resmor, karikatürizmde yeni şahıslar canlandırdı.”

Mazhar Nazım Resmor, 1943 yılında, Abidin Daver ve Safa Günay’la birlikte Cumhuriyet’in yirminci yılı anısına İstanbul Belediyesi’nce yayınlanan Güzelleşen İstanbul adlı kitabı hazırladı. Kitapta belediyenin 1943 yılına kadar İstanbul’da gerçekleştirdiği projeler, planlar ve icraatlara yer verildi.

1950’lerin başından itibaren yılın yaklaşık altı ayını Marmara Adası Aba Koyu’nda yaptırdığı evinde geçirmeye başladı ve bu durum vefatına kadar sürdü.

17 Ağustos 1977 günü geçirdiği kalp krizi sonrasında yaşamını yitirdi. Mezarı Karacaahmet Kabristanı’nda bulunmaktadır.

Kaynaklar:

– Gelişim Sürecinde Türk Karikatürü, Turgut Çeviker, Adam Yayınları, 1991.

– İstanbul’un 100 Karikatüristi, Şefik Memiş – İbrahim Yarış, İBB Kültür AŞ Yayınları, 2010.

– Mazhar Resmor, H.Can Yücel, Adalı Dergisi, Haziran 2010, Sayı 132.

– Servetifunun (Uyanış) Dergisi, 15 Ocak 1941, s.9.