Hazırlayan

Kürşat Coşgun

1899 yılında Üsküdar’da doğdu. Babası, ünlü tiyatroculardan Ahmet Fehim Efendi’dir. Üsküdar Sultânîsi’ni ve Güzel Sanatlar Akademisi’ni bitirdi. Çok küçük yaştan itibaren babasının yanında, sanat dünyasıyla iç içe büyüdü. Tiyatro sahnelerinin dekor resimlerini ve afişlerini hazırladı.

1. Dünya Savaşı sırasında askere alındı. Görevlendirildiği askeri sinemada filmlerin yazı ve resim bölümlerini yaptı. 1916’dan itibaren mizahi ve dekoratif desenlerle yayın dünyasında kendini tanıttı. Afiş ve reklam işleri yaptı. İlk desenleri bir edebiyat-felsefe dergisi olan Fağfur’da yayınlandı. Daha sonra Ümit adlı bir dergide çizgileri görüldü. Namık İsmail’in gazeteden ayrılmasıyla birlikte İleri gazetesinde basın hayatına atıldı (1921). Karikatürcülüğü kısa bir süre bırakarak, ressam ve illüstratör olarak çalıştı. İkdam, Vakit, Son Posta, Ayine, Aydede, Akbaba, Yedigün, Yirminci Asır, Mizah gibi dergi ve gazetelerde çalıştı. İbnülrefik Ahmet Nuri, Reşat Nuri, Yesarizade Mahmud Esad ile birlikte Kelebek dergisini yayımladı ve bu derginin başçizerliğini yaptı. Özellikle Aydede’de yayınlanan divan şiirlerini yorumlarken çizdiği kompozisyonları sayesinde tüm Bâbıâli’de tanındı. Askerliğinin ardından Mâlûl Gâziler Film Stüdyosu’nda çalıştı.

İlk sergisini Ramiz Gökçe ve Cemal Nadir’le birlikte Taksim’de Kristal Gazinosu’nda açtı (25 Ağustos 1936). Aynı yıl Londra’da İngiltere kralının taç giymesi münasebetiyle bir sergi daha açtı. Mizah çizerliği de yapmış olmasına karşın ressamlık yanını daha fazla önemsiyordu.

1914 kuşağının belli başlı isimlerinden sayılmıştır. 1940’da Elli Türk Büyüğü ve Dünden Hatıralar adlı kitapları resimledi. 1945 yılında Çocuk Gözü dergisine çok sayıda illüstrasyon kazandırdı. 1950’li yıllarda Resimli Tarih Mecmuası’nın çizerliğini yaptı. M. Faruk Gürtunca’nın Çocuk Sesi dergisinde hem Abdullah Ziya Kozanoğlu başta olmak üzere çeşitli yazarların tefrikalarını resimlemiş hem de derginin pek çok kapağını çizmiştir. Cumhuriyetin ilanından sonra pek çok kitap kapağı, iç resimleri hazırlamıştır. Fehim’in 1945 yılında Çocuk Gözü dergisinde Rıza Çavdarlı’nın senaryosundan çizmeye başladığı Topuz Hakan başlıklı tarihi çizgiroman, diyaloglarında alt yazılarla desteklenmiş bir tarzda sunulmuştur. Bu dergiye çok sayıda illüstrasyon da hazırlamıştır.

1950’lerin ortasında Yaşar Kemal’in kaleminden çıkan Karacaoğlan başlıklı çizgiromanı Cumhuriyet Gazetesi için çizmiştir. 1958’da Renk ve ardından da Hafta, 7 Gün, Yirminci Asır ve benzeri dergiler için çoğu tarihi atmosferli sayısız illüstrasyon hazırlamış, ilk nüshası 24 Nisan 1961’de yayınlanan Zaman Gazetesine çeşitli resimlemeler ve M.Faruk Gürtunca’nın kaleme aldığı ‘Bu Aslana Dokunmayın’ adlı şiir kitabını resimlemiştir. Münif Fehim’in gerçekleştirdiği bir diğer çizgiroman çalışması ise, 1947 yılında yeniden yayınlanmaya başlayan Çocuk Sesi dergisine yapılmıştır. Bir Abdullah Ziya Kozanoğlu senaryosu olan Altınbağ Kahramanı tarihi atmosferiyle dikkat çekmiştir.

Uzun çizim hayatı boyunca sayısız resim yapmış olmasına rağmen çok aralıklı olarak çizgiroman çalışması yapan Münif Fehim’in bir sonraki çalışması ise 1970’de Günaydın Gazetesinde yayınlanmış olan Hazreti Muhammed’in Hayatı olmuştur.

Fotoğraf çalışmalarına Fatih Halkevi’nde başladı. 1940 yılında Eminönü Halkevi’nde açtıkları sergiyle Türkiye’de fotoğraf sergiciliğinin ilk örneğini verdi; fotoğrafın güzel sanatlar içindeki yerine dikkati çekerek gelişmesine katkı sağladı. Halide Edip Adıvar’ın İzmir’in işgali nedeniyle ünlü Sultanahmet mitinginde yaptığı konuşmayı filme aldı.

Gazeteciler Cemiyeti üyesiydi. Kültür çevrelerinde ‘Bâbıâli’nin usta sanatçısı’ olarak nitelenmiştir. Reşat Ekrem Koçu’nun ifadesiyle ‘On parmağında on marifet olan’ bir şahıstı. Sanatkâr kişiliğinin yanı sıra yakın çevresinde gülcülüğe merakıyla da tanınırdı. “Ergenekon’dan Çıkış” “Sarayda Saz Âlemi”, “Çarşıya Giden Kadınlar”, “Zeyrek’te Eski Medrese” adlı yağlıboya çalışmalarının yanı sıra Elli Türk büyüğü, Tuna Gülü, Osmanlı Tarihinin Panoraması, Osmanlı Tarihi gibi çalışmaların resimlemesini yaptı. Eski İstanbul ve saray hayatından kesitler sunan yağlıboya tabloları da vardır. Tarihî kıyafetlere ve hayatlara uygun olarak sembolize ettiği duyarlı desen çalışmaları dekoratif alandaki çalışmalara kaynak teşkil etmektedir.

Elli yılı aşan gazete ve dergi çizerliği boyunca (ki haftalık ve aylık dergilerin dışında bazı dönemler aynı anda dört gazeteye çizdiği söylenir) bir sigortası ya da emekli aylığı olmadan yaşayan sanatçı, son günlerine kadar yaşamını sürdürebilmek için yağlıboya resimler yapmış, sergiler açmıştır.

Münif Fehim Özarman, 6 Kasım 1983 tarihinde aramızdan ayrılmıştır.

KAYNAK

–http://www.turkishpaintings.com/index.php?p=37&l=1&modPainters_artistDetailID=626

– Prof. Dr. Nâzım H. Polat, Fağfur Dergisi, TÜBAR-XVII-/2005-Bahar

– Turgut Çeviker, Gelişim Sürecinde Türk Karikatürü – 3, Adam Yayınları, İstanbul, 1991.

– Turhan Selçuk, Grafik Mizah, İris Yayınları, İstanbul, 1998.

– Semih Balcıoğlu, Memleketimden Karikatürcü Manzaraları, Can Yayınları, İstanbul, 2003.

– İhsan Öden, Türkiye’nin Öncü İllüstratörü, https://odatv4.com/turkiyenin-oncu-illustratoru-15111933.html